Πριν την εφεύρεση της τυπογραφίας τα βιβλία γράφονταν και διακοσμούνταν στο χέρι από επαγγελματίες γραφείς και μικρογράφους. Μετά την αντικατάσταση του παπύρου, το κύριο υλικό πάνω στο οποίο γράφονταν τα κείμενα ήταν το κατεργασμένο δέρμα ζώου, που έγινε ευρύτερα γνωστό ως περγαμηνή. Η εδραίωση της χρήσης της περγαμηνής είχε ως αποτέλεσμα την καθιέρωση του κώδικα στην γνωστή μας σήμερα μορφή του βιβλίου. Η διαδικασία παραγωγής χειρογράφων ήταν χρονοβόρα και πολυδάπανη, καθώς ήταν το αποτέλεσμα κοπιαστικής προσπάθειας τεχνιτών διαφόρων ειδικοτήτων και περιλάμβανε την επεξεργασία και προετοιμασία της περγαμηνής, την συγκρότηση των τευχών, την χαράκωση των φύλλων, την αντιγραφή του κειμένου, την διακόσμηση και εικονογράφησή του, και τέλος, την στάχωσή του

Τα κείμενα τα οποία περιλαμβάνονταν στα χειρόγραφα ήταν διαφόρων κατηγοριών και δεν περιορίζονταν στα θρησκευτικά. Ενδεικτικά, μέχρι σήμερα σώζονται χειρόγραφα τα οποία περιέχουν τα κείμενα των Ευαγγελίων, της Παλαιάς Διαθήκης, Έργα Πατέρων, Μυθιστορήματα, έργα της Αρχαίας Γραμματείας, Φιλοσοφικά και Ρητορικά συγγράμματα, Μουσικά (ασματικά) κείμενα, Ακολουθίες, Συναξάρια και Μηνολόγια, Νομικά κείμενα, Επιστημονικά έργα (ιατρικής και χειρουργικής, ιππιατρικής, φαρμακολογίας, μαθηματικών, γεωμετρίας, γεωγραφίας, αριθμητικής, αστρονομίας και αστρολογίας, αλχημείας, ζωολογίας), κείμενα Στρατιωτικής τακτικής, Τεχνολογικά και διάφορα τεχνικά κείμενα.

Οι γραφείς, οι μικρογράφοι, οι βυρσοδέψες, οι σταχωτές και γενικότερα οι τεχνίτες διαφόρων ειδικοτήτων που συνέβαλαν στην παραγωγή ενός χειρογράφου ήταν λαϊκοί αλλά και μοναχοί. Δεν δούλευαν απαραίτητα μαζί στον ίδιο χώρο, αλλά συνεργάζονταν τακτικά ή έκτακτα σε περίπτωση που πρoέκυπτε κάποια παραγγελία. Σε αρκετές περιπτώσεις η αντιγραφή ή/και η διακόσμηση χειρογράφων αποτελούσε το εργόχειρο και την διακονία ενός μοναχού. Ήταν δηλαδή η εργασία με την οποία συνείσφερε στη Μονή της μετανοίας του.

Περγαμηνά χειρόγραφα παράχθηκαν σε όλη την επικράτεια της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, ιδιαίτερα στην Κωνσταντινούπολη, όπου υπήρχαν Ιερές Μονές με τεράστια φήμη για την ποιότητα των χειρογράφων που έβγαιναν από τα εργαστήριά τους, όπως για παράδειγμα οι περίφημες Μονές Στουδίου και των Οδηγών. Η μοναστική κοινότητα του Αγίου Όρους ανέδειξε επίσης υψηλού επιπέδου μοναχούς καλλιγράφους και μικρογράφους κατά την μακραίωνη ιστορία της.